ایران در جایگاه نخست فناوری کوانتوم بین کشور‌های اسلامی
ایران در جایگاه نخست فناوری کوانتوم بین کشور‌های اسلامی
رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفت: جمهوری اسلامی ایران با هفت پله جهش در زمینه تولیدات علمی و فناوری کوانتوم به رتبه ۱۶ در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

به گزارش مهرنما فارس،سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفت: بر اساس داده‌های پایگاه وب آو ساینس، جمهوری اسلامی ایران از رتبه ۲۳ تولیدات علمی و فناوری کوانتوم جهان در سال ۲۰۱۴ به رتبه ۱۶ در سال ۲۰۲۳ رسیده و در همه حوزه‌های فناوری کوانتوم، رتبه نخست را در بین کشور‌های پیشرو اسلامی به خود اختصاص داده است.
نخستین انقلاب کوانتومی در قرن بیستم به ساخت قطعاتی همچون ترانزیستور منجر شد و تحول بزرگی را در فناوری ماشین‌های محاسباتی پیشرفته نظیر ساخت رایانه و سپس ورود به دنیای اینترنت به وجود آورد
سید احمد فاضل‌زاده افزود: بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران و دیگر اسناد بالادستی مرتبط از جمله نقشه جامع علمی کشور، انتظار بوده است که ایران در بخش فناوری کوانتوم، با بهره‌گیری و برخورداری از مدیریت دانش‌محور، ظرفیت‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و مشارکت مؤثر نقش‌آفرینان دولتی و غیردولتی در زمینه بسط و توسعه دانش و فناوری‌های نوین در فناوری کوانتوم در جایگاه برتر منطقه قرار گیرد.
وی اعلام کرد: نکته قابل توجه، رتبه ایران در فناوری دورنوردی کوانتومی است. ایران در این فناوری رتبه هشتم جهانی و رتبه اول در بین کشور‌های جهان اسلام را به خود اختصاص داده است و در این فناوری نسبت به دیگر کشور‌های جهان اسلام عملکرد بهتری داشته است.

فناوری‌های کوانتوم، سه دسته اصلی محاسبات کوانتومی، ارتباطات کوانتومی و حسگر‌ها و سنجش کوانتومی را در بر می‌گیرد؛ محاسبات کوانتومی شامل شبکه فوتونیک، مدار ابررسانا، کیوبیت چرخشی، اتم‌های خنثی (سرد)، یون‌های به دام افتاده، ارتباطات کوانتومی شامل توزیع کلید کوانتومی، دورنوردی کوانتومی، تکرارکننده کوانتومی و حس‌گر‌ها و سنجش کوانتومی شامل ساعت کوانتومی، تصویربرداری کوانتومی و رادار کوانتومی است.
براساس داده‌های پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) در حوزه شبکه فوتونیک، به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند.
در حوزه مدار ابررسانا، دانشگاه‌های شاهد، صنعتی شریف و صنعتی شاهرود؛ در فناوری کیوبیت چرخشی، دانشگاه‌های تهران، دانشگاه سمنان و تبریز؛ در فناوری اتم‌های خنثی، دانشگاه‌های بین‌المللی امام خمینی، دانشگاه مراغه و دانشگاه تهران و در فناوری یون‌های به دام افتاده، دانشگاه‌های صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی قرار دارند.
همچنین در فناوری توزیع کلید کوانتومی، دانشگاه‌های صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه یزد؛ در فناوری دورنوردی کوانتومی، دانشگاه‌های یزد، دانشگاه تهران و دانشگاه محقق اردبیلی و در فناوری تکرار کننده کوانتومی، دانشگاه‌های یزد و شهید بهشتی قرار گرفته اند.
در فناوری ساعت کوانتومی، دانشگاه‌های مازندران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی؛ در فناوری تصویربرداری کوانتومی، دانشگاه‌های تربیت مدرس، علوم پزشکی تبریز و علوم پزشکی تهران و در فناوری رادار کوانتومی، دانشگاه‌های ارومیه، دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند

وی در پایان گفت: براساس گزارش مک کنزی (۲۰۲۳)، کشور چین بیش از ۱۵ میلیارد دلار اعتبار برای برتری کوانتومی در نظر گرفته است، اتحادیه اروپا بیش از ۸ میلیارد و آمریکا نزدیک به ۴ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
ساختمان مرکزی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام در شیراز قرار دارد.